“Συρραφές Μνήμης” Διαδρομές στο τοπίο της Ελούντας

ARTICLES

01ΑΠΡ 2023
# TITLE: “Συρραφές Μνήμης” Διαδρομές στο τοπίο της Ελούντας
# STUDENTS: Μαυρογιάννη Μαριάννα, Σισκάκη Ευαγγελία
# SUPERVISOR: Τζομπανάκης Αλέξιος
# DATE: 2022
# COURSE: Διπλωματική Εργασία
# SCHOOL / DEPARTMENT: Πολυτεχνείο Κρήτης, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Η διπλωματική εργασία πραγματεύεται τη δημιουργία συρραφών μνήμης μέσω μιας διαδρομής, «πατώντας» στα ίχνη που έχει χαράξει η ιστορία πάνω στο τοπίο της Ελούντας.

 

Κύρια χαρακτηριστικά ο τουρισμός, το φυσικό τοπίο και το ιστορικό της ενδιαφέρον. Χρονολογία σταθμός αποτελεί το 1970 όπου η οικονομία αρχίζει να στηρίζεται όλο και περισσότερο στην ανάπτυξη του τριτογενούς τομέα (τουρισμός) έναντι του πρωτογενούς (γεωργία, βιοτεχνία). (1)

Η συνύπαρξη του βράχου, στοιχείων της ακτογραμμής και ιστορικών ιχνών συνθέτουν ένα τόπο πλούσιο σε αντιθετικά τοπία, γεγονός εύκολα αντιληπτό στον επισκέπτει που θα διασχίσει τον οικισμό προς τη νήσο της Κολοκύθας.(2)

 

Στην περιοχή μελέτης αναγνωρίζουμε 3 βασικούς τοπιακούς χαρακτήρες- ενότητες: το οικιστικό τοπίο (οικισμός και παραλιακό μέτωπο), το πολιτιστικό τοπίο (αλυκές, αλαταποθήκες, ανεμόμυλοι, Βασιλική) και το φυσικό τοπίο (νήσος Κολοκύθας).

 

 

Προκειμένου να ενώσουμε τα παραπάνω, δημιουργούμε μια πολιτιστική διαδρομή που «πατάει» πάνω στα ίχνη της ιστορίας του τόπου. Οι παράκτιες διαμορφώσεις της οικιστικής ενότητας συνδιαλέγονται με τον υπαίθριο χώρο των αλυκών και της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, ο οποίος μετατρέπεται σε υπόσκαφο μουσείο και ερευνητικό κέντρο. Εκεί ο επισκέπτης συναντά συγκεντρωμένα ό,τι έχει «αναγνώσει» προηγουμένως στο τοπίο. (3)

 

|πρώτη ενότητα| οικιστικό τοπίο: δημιουργία στάσεων, περασμάτων, αναγνώσεων ακτογραμμής, χώρων πρασίνου. (4)

 

Στοχεύουμε στη σύνδεση των διαφορετικών χωρικών ποιοτήτων που αναγνωρίζουμε στο παραλιακό μέτωπο.

|δεύτερη ενότητα| πολιτιστικό τοπίο: υπαίθριο ανοιχτό μουσείο.

Χωρίζουμε την ενότητα σε υποενότητες.

Στην πρώτη ανήκουν οι αλυκές και ο περιβάλλοντας χώρος τους. Με την δημιουργία ενός δίκτυο deck στοχεύουμε σε μια πιο βιωματική προσέγγιση των ιστορικών ευρημάτων (αλυκές, αλαταποθήκες, αρχαία Ολούς). (5)

Ως δεύτερη υποενότητα σχεδιάζεται η περιοχή της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής. Η πορεία περνά μέσα από ένα νέο μέτωπο (με χρήσεις infopoint, wc, συνεταιριστικό κέντρο) που αποτελεί αρχή για την ανάβαση στο  αρχαιολογικό μουσείο- ερευνητικό κέντρο. (6)

|τρίτη ενότητα| πολιτιστικό τοπίο: διαμορφώσεις στο ευρύτερο τοπίο της Κολοκύθας και το ιστορικό μουσείο- ερευνητικό κέντρο.

Επαναπροσδιορισμός των  περιπατητικών διαδρομών στη νήσο της Κολοκύθας, και διαμόρφωση χώρων στάσης και παρατήρησης του κόλπου Μιραμπέλλου και Ελούντας.

Όσο αφορά τη σύνθεση του ιστορικού μουσείου- ερευνητικού κέντρου, με εργαλεία τo φυσικό στοιχείο του βράχου, το δίπολο φως/σκιά, τη φύτευση και τις υλικότητες δημιουργούμε μια σύνθεση συρραφών πάνω σε ένα νέο πλήρες μεταξύ των οποίων παρεμβάλλεται το φυσικό.

Αφετηρία της υπόγειας διαδρομής αποτελεί το φουαγιέ και ακολουθούν τα “δωμάτια μνήμης” στα οποία η εναλλαγή των χώρων γίνεται αντιληπτή μέσω των διαφορετικών χαρακτηριστικών υφών του μπετόν. Η σύνθεση βασίζεται στην ύπαρξη δύο είδη χωρικών ποιοτήτων. Στα εκθέματα, ευρήματα και μακέτες τοποθετούνται σε χώρους καθαρούς, φανερούς, ανοιχτούς, ενώ παράλληλα υπάρχει ένα δεύτερο μέρος, πιο σκοτεινό και πλήρες, που παραλαμβάνει βοηθητικό υλικό όπως προβολές ή installation. Η πορεία καταλήγει σε χώρο εκτόνωσης, ο οποίος φιλοξενεί παράλληλα την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Εκεί βρίσκεται η  κατακόρυφη κίνηση προς το ερευνητικό κέντρο και η έξοδος στο περιβάλλοντα χώρο.

Το ερευνητικό κέντρο λειτουργεί σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο περιλαμβάνουν όλες τις λειτουργίες για το πλύσιμο, την καταγραφή, την ταξινόμηση και αποθήκευση των ευρημάτων, και στο δεύτερο επίπεδο βρίσκονται βιβλιοθήκη, γραφεία και βοηθητικοί χώροι.(7),(8)

Παράλληλα εξελίσσεται η υπέργεια διαδρομή. Μια συνεχής πορεία με στάσεις και χώρους πρασίνου που διαμορφώνονται από τα ίχνη της κάτοψης του μουσείου.(9),(10)