Περιβαλλοντικό – Ερευνητικό Κέντρο στα Ιωάννινα

ARTICLES

22ΜΑΡ 2021
# TITLE: Περιβαλλοντικό – Ερευνητικό Κέντρο στα Ιωάννινα
# STUDENTS: Ευαγγελία Γιώτη, Αθηνά Τουτζιάρη
# SUPERVISOR: Δημήτρης Πολυχρονόπουλος, Μαρία Γρηγοριάδου, Δημήτρης Γιουζέπας
# DATE: 2020
# COURSE: Διπλωματική Εργασία
# SCHOOL / DEPARTMENT: Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Ξάνθης

Τα Ιωάννινα αποτελούν  την πρωτεύουσα της Ηπείρου και βρίσκονται στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας σε υψόμετρο 480 μέτρων. Είναι κτισμένα στη δυτική όχθη της λίμνης Παμβώτιδας, σχεδόν στο κέντρο ενός λεκανοπεδίου, που ορίζουν τα όρη Μιτσικέλι-Τόμαρος-Ξεροβούνι. Η λίμνη Παμβώτιδα κατέχει σημαντικό ρόλο για την πόλη, τόσο ως αξιοθέατο για τους επισκέπτες όσο και ως μέρος συνάθροισης για τους κατοίκους. Συνδυάζει χώρους ψυχαγωγίας,  χαλάρωσης, αλλά και άθλησης με τα φαρδιά πεζοδρόμια, τον ποδηλατόδρομο και  την δυνατότητα άσκησης υδάτινων δραστηριοτήτων. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει αντιληπτή η υποβάθμισή της με αποτέλεσμα σήμερα να χαρακτηρίζεται ως ευτροφική, µε προβλήματα ρύπανσης, που προέρχονται από την πόλη, αλλά και τις δραστηριότητες στην ευρύτερη περιοχή. Λαμβάνοντας αυτό υπόψιν και θέλοντας να δημιουργήσουμε κάτι θετικό για τον τόπο, επιλέξαμε να σχεδιάσουμε ένα Περιβαλλοντικό-Ερευνητικό Κέντρο, το οποίο θα έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση των κατοίκων με το περιβάλλον και την αναζωογόνηση της λίμνης. Πρόκειται για ένα έργο το οποίο θα περιλαμβάνει χώρο ενημέρωσης για την χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής, χώρους σεμιναρίων και workshop, μέρη παρατήρησης της λίμνης, ανοιχτά στο ευρύ κοινό και στα σχολεία, ενώ θα υπάρχουν και ορισμένα εργαστήρια στα οποία θα εργάζονται ειδικοί επιστήμονες, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων για την προστασία του υδροβιότοπου.

Σαν συνθετική ιδέα υπήρχε εξ αρχής η πρόθεση για τη δημιουργία δύο ξεχωριστών όγκων οι οποίοι θα συνδέονται μέσω δευτερευόντων στοιχείων (γέφυρες και διάδρομοι) και υπαίθριων διαμορφώσεων.Αρχικά, είχαν δημιουργηθεί δύο όγκοι, παράλληλοι μεταξύ τους και κάθετοι ως προς τον δρόμο. Ωστόσο, δεν υπήρχε κάποια συνοχή μεταξύ τους, οπότε προέκυψε η ιδέα ο ένας εκ των δύο να στραφεί με κατεύθυνση προς το κέντρο της πόλης, ώστε να ενώνει την πόλη με τη λίμνη και να εισάγει καλύτερα τον επισκέπτη στη σύνθεση. Με τη στροφή του άξονα, δημιουργήθηκε η εντύπωση, ότι σε κάποιο σημείο οι δύο όγκοι αν επεκταθούν νοητά τέμνονται. Με τον τρόπο αυτό η είσοδος στη σύνθεση ως όψη από τον δρόμο φαίνεται πιο εσωστρεφής που σταδιακά όμως ανοίγει και δημιουργεί ανοιχτούς υπαίθριους χώρους με θέα προς τη λίμνη. Έτσι προέκυψεη τελική σύνθεση που αποτελείται από δυο κτιριακούς όγκους τοποθετημένους σε ένα διαγώνιο και έναν κάθετο άξονα. Οι όγκοι αυτοί δημιουργούν στο κέντρο μια μεγάλη πλατεία, ανοιχτή προς τη λίμνη και περιμετρικά άλλες μικρότερες υπαίθριες διαμορφώσεις. Ακόμη, η σύνθεση ολοκληρώθηκε με την ένωση των δύο όγκων μέσω μιας μεταλλικής γέφυρας, η οποία τοποθετήθηκε περίπου στη μέση του οικοπέδου. Αξίζει να ειπωθεί ότι οι όγκοι τοποθετήθηκαν με τέτοιο τρόπο, ώστε να φαίνεται ότι αποδομούνται σταδιακά και εναρμονίζονται με το περιβάλλον.

Το θέμα της εργασίας, όντας Περιβαλλοντικό-Ερευνητικό Κέντρο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη διατήρηση της τοπικής χλωρίδας του οικοπέδου και της ευρύτερης περιοχής, προσδίδοντας έτσι βιοκλιματικό χαρακτήρα στη σύνθεση. Με κύριο γνώμονα αυτό, εντάχθηκαν χώροι πρασίνου σε όσα το δυνατόν περισσότερα σημεία, λειτουργώντας ως σημεία στάσης και τονίζοντας τη σημασία του Περιβαλλοντικού κέντρου. Η επιλογή των υλικών στη σύνθεση βασίστηκε στον συνδυασμό του σκυροδέματος με τα φυσικά υλικά και στην εκμετάλλευση των τοπικών υλικών που προσφέρει η Ήπειρος. Ένα  συχνό υλικό που συναντάμε στις όψεις των παραδοσιακών κτιρίων της είναι ο ασβεστόλιθος. Έτσι, επιλέχθηκε η τραβερτίνη, που αποτελεί είδος ασβεστόλιθου, ως επένδυση για τις όψεις όπου υπήρχε η πρόθεση να αναδειχθούν περισσότερο, δηλαδή για την υποδοχή, το κέντρο περιβαλλοντικής ενημέρωσης και τα εργαστήρια.