Η παρούσα ερευνητική εργασία πραγματεύεται τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις αναπαράγονται και γίνονται αντιληπτές στην τέχνη του κινηματογράφου. Επιχειρείται μία σύνθεση στοιχείων που σχετίζονται με την διαδικασία απόδοσης και αντίληψης του χώρου, και κατ’ επέκταση την αλληλεπίδραση αυτού με τον άνθρωπο.
Στο πρώτο μέρος της εργασίας, αναφέρονται οι τεχνικές απόδοσης του χώρου και του χρόνου και διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο ο κινηματογράφος καταφέρνει να επικοινωνήσει τα νοήματα του στο κοινό. Η δημιουργία μίας ταινίας, είναι αποτέλεσμα μίας διαδικασίας που περνά από φίλτρα και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Η πόλη μετατρέπεται από πραγματικό σε φιλμικό χώρο[1]. Ο ήχος, οι γωνίες λήψης, το μοντάζ, οι ερμηνείες διαμορφώνουν το τελικό αποτέλεσμα και αποκαλύπτουν την σχέση των ηρώων με τις πόλεις.
Από την κατανόηση μέχρι την ερμηνεία των μηνυμάτων μίας ταινίας υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν την θέαση των πόλεων. Ο PierPaoloPasolini προσπαθώντας να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο ο κινηματογράφος επηρεάζει τον άνθρωπο, κάνει αναφορά στην «ακολουθία εικονικών σημείων»[2] και ταυτίζει την κινηματογραφική σεκάνς με τα όνειρα και τις μνήμες των ατόμων. Έπειτα, εισάγεται ο όρος «flâneur»[3] και επιχειρείται η ταύτιση των ηρώων με αυτόν. Με τον τρόπο αυτό, γίνεται αντιληπτό ότι ο ήρωας είναι μέρος της πόλης και κατανοεί την υλική και πνευματική υπόσταση του χώρου. Παράλληλα, η σχέση των ηρώων με τον αστικό χώρο, αναπτύσσεται μέσω της υποκειμενικής θέασης του, η οποία επηρεάζεται από το κοινωνικό υπόβαθρο, την ταυτότητα, την καταγωγή, την ιστορία και την συλλογική μνήμη.
Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζονται οι ταινίες «AliceinCities» (αρχικός τίτλος: Alice in den Städten) του W. Wenders και «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (a.k.a. Ulysses Gaze) του Θ. Αγγελόπουλου. Σε αυτές, εξετάζονται οι σχέσεις των ηρώων με τις πόλεις υπό το πρίσμα των προσεγγίσεων που αναφέρονται στο πρώτο κομμάτι της εργασίας. Οι ταινίες επιλέγονται έτσι ώστε να αποδίδουν σύγχρονους προβληματισμούς σε σχέση με την ταυτότητα και την ατομικότητα στην πόλη.
Συμπερασματικά, για την αρχιτεκτονική, οι ταινίες αποτελούν τεκμήριο της φύσης των πόλεων, της μεταβολή τους, ενώ αποκαλύπτουν την αμοιβαία αλληλεξαρτώμενη σχέση του κόσμου με αυτές. Γίνεται αντιληπτό ότι το αστικό τοπίο όταν παρουσιάζεται μέσα από τον φακό της κάμερας, είναι ένας πολυδιάστατος δυνητικός χώρος που αναπαράγεται και μεταφράζεται με βάση υποκειμενικά κριτήρια.
Για να δείτε το σύνολο της εργασίας: https://issuu.com/despoinazx/docs/zachou_despoina___________________________0
[1] Κωνσταντίνος Χατζηφράγκιος – Μακρυδάκης «Η Φυσιογνωμία της Πόλης Στον Κινηματογράφο», Τεχν. Χρον. Επιστ. Έκδ. ΤΕΕ , Αθήνα,2010
[2] Pier Paolo Pazolini, «Ο κινηματογράφος της ποίησης» Αιγόκερως/Κινηματογράφος, Αθήνα, 1989
[3] Ο όρος «flâneur» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Charles Baudelaire (Baudelaire, 1863). O Walter Benjamin, άντλησε τον όρο, και έκανε αυτό το πρόσωπο αντικείμενο επιστημονικού ενδιαφέροντος τον 20ό αιώνα, ως εμβληματικό αρχέτυπο αστικής, σύγχρονης εμπειρίας.
