Το θέμα της διπλωματικής μου εργασίας είναι η έκφραση της έννοιας του freespaceστο Επταπύργιο Θεσσαλονίκης, με αφορμή το θέμα της BiennaleΑρχιτεκτονικής της Βενετίας το 2018.
Το Freespaceείναι μία έννοια με πολλές ερμηνείες γιατί εκφράζει τα στοιχεία του χώρου(υλικού και άυλου) τα οποία προκαλούν την αίσθηση της ελευθερίας στους ανθρώπους. Όσοι διαφορετικοί άνθρωποι υπάρχουν, τόσα διαφορετικά στοιχεία υπάρχουν που προκαλούν αυτή την αίσθηση.
Το manifestoγια το freespaceαπό τις YvonneFarellκαι ShalleyMcNamara (curratorsτης BiennaleΑρχιτεκτονικής Βενετίας 2018) προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά αυτά και καλεί τους ανθρώπους να τα αναγνωρίσουν γιατί με αυτό τον τρόπο θα συνενωθούν με την αρχιτεκτονική σωματικά και ψυχικά.
Ο χώρος σχεδιασμού και μελέτης της έκθεσης είναι το Επταπύργιο Θεσσαλονίκης. Το Επταπύργιο είναι ένας τόπος με διττό και αντιφατικό ιστορικό παρελθόν γιατί ως φρούριο ήταν το έσχατο freespace σε περίπτωση πολιορκίας της πόλης και ως φυλακή ήταν ο χώρος όπου στερούσε κάθε ίχνος ελευθερίας. Αυτή η διπλή του ταυτότητα είναι το κλειδί για την έκφραση της έννοιας του freespace. Επομένως, μέσα από αυτή την έκθεση μπορεί να δει κανείς το τι είναι και τι δεν είναι το freespace χρησιμοποιώντας ως σχεδιαστικά εργαλεία την ιστορία του μνημείου και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των επιμέρους χώρων του.
Το γεγονός ότι το Επταπύργιο είναι σήμερα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς βοηθάει και περιορίζει τη σχεδιαστική διαδικασία. Βοηθάει γιατί ενθαρρύνεται η ελεύθερη επίσκεψη, η παρατήρηση του χώρου και η διέγερση της φαντασίας για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκεί και περιορίζει γιατί δεν πρέπει να διαστρεβλωθεί η μνήμη και η αυθεντικότητά του. Σκοπός λοιπόν είναι η ελάχιστη δυνατή επέμβαση στο μνημείο γιατί ήδη ο χώρος φανερώνεται.
Οι χώροι στους οποίους διαρθρώνεται η έκθεση είναι ο χώρος της εισόδου στο Μνημείο, του Επισκεπτηρίου, του Κοιτώνα, των δύο Υπαίθριων χώρων, του Κεντρικού φυλακίου και του Ψηλότερου Πύργου, της Απομόνωσης και του Περιβάλλοντα Χώρου εξωτερικά του μνημείου. Σε συνδυασμό με τις επεμβάσεις στους προαναφερθέντες χώρους διαμορφώνεται και μια προτεινόμενη διαδρομή επίσκεψης των χώρων της έκθεσης.
Οι νέες ενότητες που προκύπτουν είναι ο Χώρος της Εισόδου, το Κατώφλι Συνάντησης, ο χώρος Συμβίωσης, ο χώρος Πνευματικής Ανάτασης, ο χώρος Ειρήνης, ο χώρος Μνήμης, ο χώρος Επικυριαρχίας και η Απομόνωση. Η μέθοδος προσέγγισης κάθε χώρου έγινε με την επιτόπια επίσκεψη, φωτογράφιση, παρατήρηση και καταγραφή των ιστοριών του χώρου που εντείνουν την ατμόσφαιρά τους.
Λαμβάνοντας υπόψιν το μανιφέστο της Biennaleγια το freespace, κάθε μία από τις νέες ενότητες εμπεριέχει τις ιδέες που εκφράζονται σε αυτό. Γίνεται μια αντιπαραβολή με σκοπό να μπορέσει ο επισκέπτης να κατανοήσει καλύτερα το συσχετισμό αυτό.
Συμπερασματικά, η παρούσα διπλωματική εργασία αποτελεί μια εκδοχή της έκφρασης της έννοιας του «freespace» με σκοπό την άρση του πνεύματος και τον προβληματισμό των ανθρώπων.
