Ο Τριανταφυλλίδης Θεόκλητος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1988. Αποφοίτησε από την αρχιτεκτονική σχολή του ΕΜΠ το 2012 και πήγε στο Πεκίνο να εργαστεί ως αρχιτέκτονας και καλλιτέχνης. Από το 2014 βρίσκεται στο Λος Άντζελες και κάνει το MFA του στο UCLA, department of Design | Media Arts, με υποτροφίες από το UCLA και το ίδρυμα Ωνάση.
#1. Πες μας λίγα λόγια για το αρχιτεκτονικό σου υπόβαθρο;
Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στο ΕΜΠ πάντα έβρισκα τη διδασκαλία άκαμπτη και αναζητούσα διεξόδους από αυτήν. Μια πρώτη απόδραση αποτέλεσε για μένα η συμμετοχή μου στο Easa 2009 στην Ιταλία, όπου είδα κάποιες εναλλακτικές μορφές αρχιτεκτονικής πρακτικής, ήρθα σε επαφή με μια πανευρωπαϊκή ομάδα φοιτητών αρχιτεκτονικής με τους οποίους ανταλλάξαμε ιδέες και σωματικά υγρά. Γυρνώντας, μαζί με συμφοιτητές, δημιουργήσαμε τον Λεκορμπυζιέ και τους Archipunks ως πλατφόρμες δημιουργικού σαμποτάζ. Το εράσμους στο TU Berlin μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω τους γερμανούς πριν μας μισήσουν. Δουλεύοντας με τους Point Supreme είδα πως μπορεί ένα μικρό αρχιτεκτονικό γραφείο στην Ελλάδα, που λειτουργεί με βάση την δημιουργικότητα, να γίνει ίντερνετ φέιμους παγκοσμίως.
#2. Ποιό ήταν το επόμενο βήμα μετά το πτυχίο και πώς κατέληξες στη συγκεκριμένη επιλογή;
Πες μας λίγα λόγια γι’ αυτό. Τελειώνοντας την διπλωματικη μου στο ΕΜΠ αποφάσισα να ψάξω για δουλειά εκτός Ευρώπης, κυρίως για δυο λόγους. Γιατί ένιωθα πως είχα ήδη την ευκαιρία να δω πολλές πόλεις της Ευρώπης και γιατί λόγω περιστάσεων η Ευρώπη θα περιόριζε τις επιλογές μου. Έστειλα πάνω από 100 αιτήσεις σε όλο τον κόσμο, αλλά κυρίως στην Νότια Αμερική και την Ασία και έλαβα ελάχιστες απαντήσεις. Τελικά αποφάσισα να πάω στο Πεκίνο και να ξεκινήσω δουλειά. Δούλεψα σε διάφορα γραφεία, Spatial Practice, BAM, TAO, με τα οποία είχα την ευκαιρία να δουλέψω σε πρότζεκτ μεγάλης κλίμακας, με ενδιαφέρουσες αρχιτεκτονικές ομάδες και σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. Παράλληλα δούλεψα κάποια προσωπικά πρότζεκτ και ταξίδεψα σε αναπτυσσόμενες πόλεις της Ασίας.
#3. Τι δυσκολίες αντιμετώπισες και τι ευκαιρίες είχες βάσει αυτών των επιλογών σου;
Δουλεύοντας ένιωσα έντονα το καταπιεστικό εργασιακό περιβάλλον που φαίνεται να έχει καθιερωθεί σε πολλά αρχιτεκτονικά γραφεία. Εκτεταμένα ωράρια, έντονη επιβολή ιεραρχίας, κακή (ή καθόλου) πληρωμή, κατακερματισμός της εργασίας, έντονη επαναληπτικότητα και έλλειψη κριτικής και ελεύθερης σκέψης. Σε αυτή τη φάση συνειδητοποίησα ότι το επάγγελμα του αρχιτέκτονα είναι πολύ πιο μποοορινκγ από όσο περίμενα και ότι πρότζεκτ αυτής της κλίμακας δεν μπορούν να μου κρατήσουν το ενδιαφέρον για πολύ. Επίσης συνειδητοποίησα πως η αρχιτεκτονική έχει ένα πολύ συγκεκριμένο σετ από κανόνες, οι οποίοι είναι αρκετά περιοριστικοί για τον τρόπο με τον οποίο συνηθίζω να δημιουργώ. Ταυτόχρονα ένιωσα πως η αρχιτεκτονική έχει φτάσει σε ένα αδιέξοδο για τη γενιά μας, καθώς υπάρχει υπερπροσφορά αρχιτεκτόνων και κορεσμός της αγοράς ενώ επικρατεί έλλειψη αντικειμενικής ανάγκης για αρχιτεκτονική.
Σε εκείνη τη φάση έτυχε να ανακαλύψω μια πολύ ζωντανή ονλάιν κοινότητα καλλιτεχνών που δημιουργούν στο ίντερνετ (ποστ-ιντερνετ αρτ??) με την οποία ένιωσα να ταυτίζομαι. Όντας ακόμα στην Κίνα, ξεκινήσαμε μαζί με τον αδερφό μου, Νικολά Τριανταφυλλίδη, ένα άβαταρ για τις καλλιτεχνικές μας δραστηρίοτητες στην Κίνα, τη διπλή τυχεροτητα. Χρησιμοποιώντας από κοινού αυτήν την περσόνα, σερφάραμε το κινεζικό ίντερνετ, ψάχνοντας για μιμίδια και θραύσματα της τοπικής διαδικτυακής κουλτούρας. Ταυτόχρονα κάναμε πολλούς ιντερνετικούς φίλους με τους οποίους μοιραζόμασταν έργα, τεχνικές, νέα κτλ νιώθοντας όλο και πιο ενεργοί στην κοινότητα. Συμμετείχαμε σε διάφορες ονλάιν εκθέσεις, πχ. cloaque.org, Net-Recycling, αλλά και τοπικά καλλιτεχνικά δρώμενα όπως το ΒΥΟΒ Beijing και η έκθεση Softcore.
#4. Με τι ασχολείσαι σήμερα και πώς θεωρείς πως συνδέεται με την ως τώρα πορεία σου;
Πόσο ικανοποιημένος είσαι από αυτό και πόσο κοντά πλησιάζει σε αυτό που φανταζόσουν ως αρχιτεκτονικό έργο; Μετά από την εμπειρία μου στην Κίνα αποφάσισα πως έπρεπε να εστιάσω στο έργο μου ως καλλιτέχνης και να απομακρυνθώ από την αρχιτεκτονική ως επάγγελμα. Αποφάσισα επίσης πως ήταν καλή στιγμή να επιστρέψω στις σπουδές μου. Μετά από έρευνα κατέληξα στο πρόγραμμα Design | Media Arts του UCLA γιατί ήταν το μόνο που ήταν τόσο κοντά στο αντικείμενο το οποίο με ενδιέφερε και επίσης, όντας ένα πρόγραμμα καλών τεχνών, θα μου έδινε την ελευθερία να αναπτύξω το έργο μου όπως εγώ θέλω και να έχω το χρόνο να δραστηριοποιούμαι και εκτός σχολής. Όντως, είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος από το πρόγραμμα, το οποίο σέβεται και στηρίζει την πορεία μου, ενώ έχει ελάχιστα υποχρεωτικά μαθήματα και μου αφήνει πολύ χρόνο για προσωπική εργασία. Επιπλέον έχω την τύχη να βρίσκομαι σε ένα περιβάλλον οπού διδάσκουν διεθνώς αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες και με μια μικρή αλλά πολύ ιδιαίτερη ομάδα συμφοιτητών από πολλά διαφορετικά υπόβαθρα. Το Λος Άντζελες, πέρα από φοβερό καιρό, έχει μεγάλη παράδοση στα νέα μέσα και πολύ ζωντανή καλλιτεχνική σκηνή. Εκτός σχολής προσπαθώ να παραμένω ενεργό μέλος της ονλάιν κοινότητας που προανέφερα, ενώ ταυτόχρονα να συμμετέχω σε εκθέσεις και δρώμενα όποτε μου δίνεται η ευκαιρία.
Το υπόβαθρό μου στην αρχιτεκτονική θεωρώ πως είναι πολύ βοηθητικό σε κάποιες περιπτώσεις αλλά και βάρος σε κάποιες άλλες. Οι έννοιες του χώρου και του τόπου εξακολουθούν να είναι θεμελιακές για τον τρόπο που δημιουργώ. Η εξοικείωση μας με ένα μεγάλο εύρος software και με μια πληθώρα εργαλείων μου έχει φανεί πολύ χρήσιμη. Επίσης παρατηρώ ότι έχω περισσότερη αυτοπεποίθηση να αναλάβω ή να οργανώσω μεγάλα και πολύπλοκα πρότζεκτ, κάτι που αντίθετα προβληματίζει κάποιους από τους συμφοιτητές μου. Σε ένα πρόσφατο πρότζεκτ, την New New Wight, μια ψηφιακή γκαλερί, προσπαθήσαμε μαζί με την συνεργάτιδα μου να οργανώσουμε μια σειρά από ψηφιακά έργα μέσα σε ένα υπαρκτό χώρο, πειραματιζόμενοι με τους διαφορετικούς τρόπους που μπορεί να στηθεί μια έκθεση. Από την άλλη, ο τρόπος σκέψης και οι περιορισμοί που θέτουν στους εαυτούς τους πολλές φορές οι αρχιτέκτονες είναι κάτι με το οποίο βρίσκομαι διαρκώς αντιμέτωπος. Η διανοητική κατάσταση η οποία χρειάζεται για καλλιτεχνική δημιουργία είναι συχνά πολύ διαφορετική από την προσεκτικά σχεδιασμένη συνθετική διαδικασία που χρησιμοποιούμε ως αρχιτέκτονες.
#5 Τι θα συμβούλευες κάποιον που θέλει να ακολουθήσει τα βήματά σου;
Χμμμ. Να μην προσπαθήσει να ακολουθήσει συνταγές. Να μην πάει στο Λονδίνο για μεταπτυχιακό. Να μην δουλέψει ως απλήρωτος ίντερν για κανέναν. Να μην μπει στο τριπάκι σκαρφαλώματος θέσεων εργασίας μέσα σε ένα γραφείο. Να μην φυτουκλιάζει πάνω από ένα πρότζεκτ για πολύ καιρό (διάβασε αυτο). Να βρίσκει ελεύθερο χρόνο. Να καταλάβει ότι η υπερβολική δουλειά δεν σε κάνει απαραίτητα καλύτερο. Να μην βάζει όρια στο τι είναι η αρχιτεκτονική και τι μπορεί να κάνει.
Σέβομαι πολύ την απόφαση κάποιων να παραμείνουν στην Ελλάδα, παρά την δύσκολη κατάσταση που επικρατεί εδώ. Θεωρώ όμως χάσιμο χρόνου για τους νέους αρχιτέκτονες να αναζητούν μια φυσιολογική δουλειά σε αρχιτεκτονικό γραφείο, ή να τρέφουν ψευδαισθήσεις πως μέσα στα επόμενα χρόνια θα κτίσουν το αριστούργημα τους. Εφόσον στην Ελλάδα (και σε πολλά μέρη του κόσμου) η ανοικοδόμηση έχει φτάσει σε ένα τέλμα, θα πρότεινα να εστιάσουν σε ριζοσπαστικές ιδέες και αρχιτεκτονικές πρακτικές (όχι, με το ριζοσπασικες δεν εννοώ ρωσικό κονστρουκτιβισμό ή μπετόφιλο μινιμαλισμό). Πρόσφατα ξεκίνησε μια φήμη μεταξύ νέων βορειοευρωπαίων καλλιτεχνών, πως η Αθήνα είναι “the place to be right now”. Πολλοί δημιουργοί από την Ευρώπη μετακομίζουν στην Αθήνα επιδιώκοντας να εμπνευστούν από την κρίση. Θα μπορούσαμε να σταματήσουμε να γκρινιάζουμε και να εκμεταλλευτούμε την κατάσταση για να κάνουμε τη φωνή μας να ακουστεί παγκοσμίως.
Γιατί όλη η αβάν γκαρντ της αρχιτεκτονικής περιορίζεται στο να αναζητά την πιο γουαο όψη στο γκρασσχόπερ? Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πια την αρχιτεκτονική όπως την ξέρουμε. Κάθονται όλη μέρα σε μια καρέκλα, μπροστά από μια οθόνη ή περπατάνε κοιτώντας το κινητό τους. Αναρωτιέμαι γιατί οι αρχιτέκτονες αργούν τόσο να το καταλάβουν αυτό. Λίγοι βλέπουν το ίντερνετ ως χώρο, ως ένα νέο πεδίο για την αρχιτεκτονική. Ποιος είναι ο δημόσιος χώρος του ίντερνετ. Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε ενδιαφέροντες χώρους διαλόγους και επικοινωνίας έξω από εταιρικούς χώρους όπως της google και του facebook. Ποιοί τρόποι διάδρασης και επικοινωνίας αναπτύσσονται? Ίσως πρέπει να σταματήσουν να σχεδιάζουμε τον κτιστό χώρο και να αρχίσουμε να αρχιτεκτονούμε το συνθετικό και το άυλο.
